Het verhaal van Val Thorens is er eentje van een skigebied dat niemand wou. Niemand wou de bouw ervan financieren, er wonen of werken. Het was te hoog, te ver, te koud, te winderig, te riskant. Een vijandig terrein waar geen bomen groeien en waar groen eerder een herinnering is dan een kleur. Vijftig jaar later liggen de kaarten enigszins anders en is Val Thorens meermaals uitgeroepen tot beste skistation ter wereld. Een verhaal opgetekend aan de hand van bevoorrechte getuigen.
Pioniers
In de jaren 60 was Frankrijk op zoek naar kampioenen, skioorden die in staat waren mee te doen aan de ‘internationale skistrijd’. In Val Thorens zagen pioniers potentieel. Het was het idee van een visionair ondernemer, Pierre Schnebelen, om hier gebouwen en liften te bouwen. Hij zag deze circusachtige configuratie, het centrale punt en daarbijbehorend de organisatie van de sectoren en het skigebied. De deal werd ondertekend tussen de verschillende verantwoordelijken, Pierre Schnebelen en Joseph Fontanet, de politicus en burgemeester van de gemeente Saint-Martin-De-Belleville. Met het hooggebergte binnen handbereik waren zowel pistes als freeridegebied eindeloos. “Het is een groot skibuffet en je vindt er altijd wel iets te eten”, vertelt Antoine Diet enthousiast. Pierre Josserand, een jonge ingenieur, krijgt de opdracht de droom te verwezenlijken.
Verloren aan het eind van de weg op 2300 meter hoogte werkt hij in een prefab-kantoor waar marmotten geen schrik hebben zijn kantoortje binnen te dringen. Een eerste restaurant, een eerste hotel, een eerste gebouw, een eerste skilift… de eerste gebouwen steken langzaam maar zeker hun hoofd boven de dikke pakken sneeuw. De tegenstand zal echter nog vele jaren aanhouden. Zo is er een Savoyaards raadslid en minister, die op de radio verklaart dat het hele dorp met gevechtsvliegtuigen met de grond gelijk gemaakt moet worden. Er volgen wetenschappelijke studies die stellen dat het permanent gebrek aan zuurstof gevaarlijk is voor de bewoners en dat door de hoogte gevaren voor epidemieën niet ondenkbaar zijn. Het is in dat vijandelijk klimaat dat de Val Thorens-pioniers koppig hun werk verderzetten.
Overvloedig veel sneeuw
In herinneringen, op foto’s, is er altijd sneeuw, overal. Als je de foto’s uit die tijd bekijkt, lijkt het alsof de mensen daar leefden met een schop in de hand. Er moest sneeuw worden geruimd van de trap, het pad naar het gebouw, voor de etalage, de auto…“We brachten onze winters door met onze skicoaches en onze vrienden,” zegt Antoine Diet, een voormalig professioneel freerider, nu winkelier, “we hadden niets anders te doen dan skiën en na het skiën sprongen we van het balkon… we gingen de brandtrappen van de woningen op, we gooiden ons in de sneeuw. We gingen naar school op sledes en sprongen van het schooldak tijdens de pauze…. We leefden zes maanden in een wit landschap. Ik was echt geboren in de sneeuw, de eerste keer dat ik gras zag wilde ik niet uit de auto stappen, ik was bezorgd, ik wist niet wat het was!”
De negen korte kilometers tussen Val Thorens en Les Menuires zijn een aaneenschakeling van haarspeldbochten, blootgesteld aan lawines. In amper negen kilometer bereik je een totaal verschillend universum. Laurie Chatelet, hoofd operations bij SETAM: “In een paar bochten bereik je de maan, een witte woestijn, maar ook en vooral pistes die ideaal zijn voor de ontwikkeling van een skigebied.” Op 2300 meter hoogte wordt alles versterkt: de energie van de mensen en de kracht van de natuurlijke elementen. “Tijdens de stormen konden we niets doen met de kinderen, we keken naar de spelletjes in de hal van het huis”, herinnert skileraar Luc Dupont zich. ”Ik hou van deze vijandige atmosferen, het is alsof je Kaap Hoorn passeert. Deze sneeuw, zo koud, zo goed voor skiërs, valt in overvloed.” “Naast de hoeveelheid is het de kwaliteit van de sneeuw die magisch is”, legt Benjamin Blanc, directeur van de Régie des Pistes de la Vallée des Belleville, uit, “dankzij de hoogte en de noordelijke ligging”, voegt Gilles Jay toe, wiens team elke dag tussen de 80 en 90% van het skigebied verzorgt… en dit tot half mei.
Temperamentvol en inventief
“Toen ik in Val Tho aankwam, werden we voor gek verklaard”, herinnert Luc Dupont zich. “Het vakantieoord voor de inwoners van de vallei was Les Menuires. Val Thorens was voor de gekken.” Er was een zekere terughoudendheid bij de Bellevillois om deel te nemen aan het onzekere avontuur van Val Thorens. De pioniers konden alleszins niet van luiheid verdacht worden. Langzaam maar zeker verovert Val Tho zijn plaats. De locatie is gunstig, de mensen zijn temperamentvol en inventief, bezwaren en obstakels worden overwonnen… Val Thorens bloeit ook al waren de eerste tien jaar moeizaam. “Mijn ouders kwamen hier terecht omdat ze op zoek waren naar avontuur, ze waren stedelingen, ze hadden niets te verliezen en alles te winnen”, herinnert Cédric Gorini, hoteleigenaar van het met meerdere sterren bekroonde Pashmina zich “Ik heb herinneringen als kind… we gingen niet op vakantie omdat we niet genoeg benzine hadden voor de auto.”
Tien jaar lang stond geen enkele financiële groep in de rij om hier te investeren. Terwijl de ouders overgingen van avonturiers naar handelaars naar ondernemers, groeiden de kinderen op in dit nieuw ontgonnen land. “We werden aan ons lot overgelaten, als broers en zussen groeiden we samen op: Yannick, Maud, Aurélie, Julie, Virginie… Toen we uit school kwamen, gingen we naar de Marmottons-skilift, we drukten op de groene knop en hadden een uur lang plezier! In die tijd zaten al onze ouders in de problemen, ze werkten hard, bang dat dit avontuur geen toekomst zou hebben.”
Cime Caron
De structuur van het aankomststation van de Cime Caron kabelbaan is van ver te zien. Het is een metalen sculptuur die de spanning ondersteunt van de kabels waarmee wintersporters te midden van een opmerkelijk panorama naar een hoogte van 3200 meter worden getild. Deze in 1982 geopende kabelbaan is het symbool dat Val Thorens op de wereldkaart heeft gezet. “De Cime Caron was niet opgenomen in de oorspronkelijke plannen, omdat het niet voor de hand lag om vanaf deze top skipistes aan te leggen”, herinnert Pierre Josserand zich. Hij herinnert zich hoe het allemaal begon, toen hij met Bernard Pomagalski (wereldberoemd skiliftfabrikant) aan het skiën was: “Onderaan op het vlakke waren we ons aan het voortduwen toen Bernard zei dat dit een mooie plaats voor een lift zou zijn. In die tijd was ik op zoek naar iets buitengewoons om Val Thorens te laten opvallen. Maar er was geen geld. Een groep Franse en buitenlandse fabrikanten was uiteindelijk toch bereid de bouw op zich te nemen. Cime Caron was een radicale verandering voor het skigebied.”
Live United
Fast Forward tot nu. Val Thorens is het hoogstgelegen skigebied van Europa, biedt van eind november tot begin mei een unieke skibeleving, beschikt over moderne liftinstallaties, heeft zeven prijzen voor beste skigebied ter wereld op zijn schoorsteenmantel en telt bijna twee miljoen skiërs per seizoen. Wat fascinerend is, zijn niet de details van wat er gebeurd is. Integendeel, om Val Thorens te begrijpen, moet men de geestesgesteldheid van degenen die het hebben gebouwd proberen te begrijpen. Vandaag wordt dat vertaald in de ‘Live United’-slogan van het gebied.
“United is het erfgoed van de pioniers en vooral van de generatie van hun kinderen”, vertelt Cédric Gorini. “We waren allemaal nieuwkomers, afkomstig van elders, hadden geen gezamenlijke geschiedenis, we bundelden onze krachten voor één enkel doel. Dit creëerde een solidariteit tussen ons die werd doorgegeven aan de volgende generatie.”
Het slotwoord is voor de jonge skileraar en puur product van Val Tho, Antoine Moga: “Ik heb een tijdje elders gewoond, maar ben teruggekomen omdat ik niet zonder Val Thorens kan. Er is iets heel bijzonders, het is een dorp, een familie, maar het is ook de hele wereld… Het is een luchtbel met een groot gevoel van vrijheid…”.
Eén reactie