In de mythische freeridefilm ‘Apocalypse Snow’ wordt een snowboarder door een bende schurken op ski’s, monoski’s en ander glijdend materiaal achternagezeten doorheen Les Arcs. De snowboarder in kwestie is niemand minder dan snowboardlegende Régis Rolland. En net met die man hebben wij afspraak in Les Arcs voor een ontdekking boordevol anekdotes en herinneringen, terwijl we het erg knappe en uitgebreide skigebied van Les Arcs ontdekken.
Snowboarden in Europa
We schrijven begin jaren tachtig. Van snowboarden in Europa is amper sprake. Het is aan de andere kant van de oceaan dat – mede onder impuls van Winterstick-oprichter Dimitrije Milovich – er zich langzaam maar zeker een snowboardscène ontwikkelt. De eerste Winterstick-designs zijn volledig geïnspireerd op het surfen, het eerste moderne en gepatenteerde ontwerp is trouwens de legendarische swallowtail. En waar Milovich aanvankelijk vanuit zijn garage snowboards voor vrienden ontwierp, richt hij in 1976 Winterstick op. De wintersportindustrie toont maar weinig belangstelling, maar ondanks die desinteresse blijft de sport groeien. Op uitnodiging van Alain Gamard, toentertijd marketing directeur in Les Arcs, komt een team van Winterstick-rijders naar Europa voor de opening en promotie van Arcs 2000. In Noord-Amerika is er een handvol snowboarders, in Europa niemand. De toen tweeëntwintigjarige skileraar, Régis Rolland ziet hen door de Franse poeder stuiven en besluit prompt een board te kopen. Het snowboarden zelf verliep niet meteen van een leien dakje: “De eerste drie maanden ben ik alleen maar gevallen, zonder ook maar een bocht te kunnen nemen. Op een dag was ik het zo beu dat ik besloot om gewoon loodrecht van een steile helling naar beneden te rijden. Ik denk dat ik tachtig kilometer per uur ging. Als bij wonder kwam het board omhoog en plots begreep ik het principe en de hele idee achter ‘drijven’ over de sneeuw. Zodra ik dat doorhad, begon ik bochten te nemen, eerst frontside, dan backside. Alain Gamard zat toevallig in een stoeltjeslift, zag me bezig en vroeg me mee te werken aan een promotiefilm voor Les Arcs. Zo is het hele avontuur begonnen.”
Régis Rolland heeft geen enkel referentiepunt en dat leidt tot zijn eigen unieke en erg dynamische snowboardstijl. De promofilm voor Les Arcs is een groot succes en opent de deuren naar wat later de mythische freeridefilms ‘Apocalypse Snow’ worden, films die misschien wel mee aan de basis van het snowboarden in Europa liggen. Régis Rolland werkt momenteel in de Privilege-skischool in Les Arcs, waar je hem kan boeken voor een ‘Apocalypse Snow’-toer. Kort gesteld, we gaan op stap met de legende die Europa liet kennis maken met het snowboard. “De meeste mensen die mij boeken, zijn reeds ingelicht over mijn achtergrond. Ze zijn dan ook vaak erg enthousiast over de anekdotes die ik hen gedurende de hele dag kan vertellen of de plaatsen die ik toon waar de films zijn opgenomen. De ‘Apocalypse Snow’-films hebben inderdaad het snowboarden in Europa gelanceerd en inspireerden rijders over de hele wereld. De films waren de voorlopers van het ‘big mountain riding,’ zoals we het nu kennen. Maar… ik was alleen maar de snowboarder. Deze films zijn een teamprestatie. Regisseurs Alain Gamard en Didier Lafond bedachten het script van een snowboard-genie die door schurken wordt achtervolgd. ‘Apocalypse Snow’ veranderde de wereld van het snowboarden voorgoed, zelfs tot in de Verenigde Staten. De Amerikanen waren verbluft door de trilogie en met name overdonderd door mythische scènes als de lawine in de couloir of de enorme sprongen over de sneeuwploegen. Régis Rolland werd het symbool, het uithangbord van het snowboarden.
“Het maken van die films was in die tijd niet altijd evident. Het was vaak een helse opdracht om alle zware apparatuur naar moeilijk bereikbare plaatsen te dragen. Soms werd materiaal met de helikopter afgezet maar meestal werd het gewoon de berg opgedragen. Er waren nog geen walkietalkies, Alain Gamard schreeuwde zijn instructies gewoon vanuit de helikopter, pas in de jaren 2000 voor opnames in Alaska zijn we met walkietalkies beginnen werken. Drones bestonden natuurlijk nog niet. We maakten alle opnames rechtstreeks op de berg, in de couloirs, op de flanken. Nu worden veel opnames met drones gemaakt, probleem daarbij is dat veel close-up actiebeelden uit films verdwijnen.”
Aiguille Rouge
Urenlang luisteren wij geboeid naar de anekdotes en verhalen van snowboardpionier Régis Rolland. Dat doen we zowel op de pistes van het prachtige skigebied, Les Arcs als in de snelle en moderne liften. Want laat ons wel wezen, Les Arcs heeft een droomligging in de Savoie. Het hooggebergte wordt gedomineerd door de 3266 meter hoge Aiguille Rouge en een fenomenaal uitzicht op de prestigieuze Mont Blanc. Samen met La Plagne vormt Les Arcs het skigebied ‘Paradiski’, goed voor 260 kilometer pistes in Les Arcs, Peisey-Vallandry en La Plagne. Het is een buitengewone speeltuin waar zowel de liefhebbers van perfect geprepareerde pistes als freerider en freestyler meer dan zomaar wat aan hun trekken komen.
Veel meer sneeuw
Op de passerelle van Aiguille Rouge geeft Régis duiding bij gletsjers en bergen. Hij toont waar welke scène werd opgenomen en hoe je van de immense backcountry in Les Arcs best kan genieten. Waar wij alleen maar rotsen en kliffen zien, bemerkt Régis lijnen en mogelijkheden. Er is echter ook een keerzijde, een keerzijde die in deze droge winter duidelijk naar voren komt. “Vroeger lag er beduidend veel meer sneeuw. De sprongen waren best doenbaar, het gebrek aan sneeuw nu maakt vele scènes van toen gewoon onmogelijk. Ook in de couloirs lag er veel meer sneeuw waardoor ze eigenlijk gemakkelijker te rijden waren.” Van Aiguille Rouge gaat het in een rotvaart over de zwarte piste naar Arc 1950. De lichtglooiende helling maakt dat je het hele autovrije dorp zonder al teveel inspanning door kan skiën of snowboarden. De straten zijn minipistes, met het zicht op Mont Blanc tussen winkels en chalets geprangd.
Vier snowboardmerken
Die droge winter en het daarmee gepaard gaande gebrek aan sneeuw heeft ook zijn impact op de dromen die wij hadden over deze uitstap met Régis, dromen over diepsneeuw, over eerste lijnen op onverspoorde hellingen in een prachtig landschap. Die dromen worden netjes opgeborgen. De liften brengen ons snel en comfortabel naar Grand Col, daar weet Régis Rolland nog wel een leuke afdaling liggen. Aan de voet van Grand Col maakt een groep toerskiërs en splitboarders zich op om op stap te gaan. “Splitboarden is echt wel de toekomst. Vroeger waren er nog wel wat beperkingen aan het materiaal, zeker in vergelijking met de toerskiërs, maar die zijn helemaal van de baan. In het slechtste geval moet je op ijzige of steile hellingen een beetje sneller je stijgijzers aandoen. De nieuwe boards en de stijve bindingen maken dat je in de afdalingen zelfs niet meer voelt dat je op een splitboard staat. In 2017 had ik de mogelijkheid met extreemskiër Pierre Tardivel op stap te gaan. Pierre vertrouwde me toe dat hij echt steile couloirs soms liever op zijn splitboard dan op ski’s doet.”
Met zijn achtergrond als meubelmaker richtte Régis Rolland reeds vier snowboard merken op. In 1986 tekent Apocalypse Surf voor zijn eerste ontwerpen. De geniale boarder wordt een geniaal vormgever. In 1993 volgt A-Snowboards, opgekocht door het grote Rossignol. Kort daarna wordt Apo opgericht waarbij ook ski’s gemaakt worden. Met Rhyme BC legt Régis opnieuw een focus op de backcountry en freeride. De zin in nog een nieuw snowboardmerk is er niet meer: “Ik zit al 35 jaar in de snowboardindustrie. Volgend jaar ga ik met pensioen en van het leven genieten.”
Les Arcs
Nu is er natuurlijk nog veel meer te doen dan in het spoor van een waanzinnig goed snowboarder de pistes en offpiste-mogelijkheden van Les Arcs verkennen. Aan het eind van de Varet-lift is er een zipline geïnstalleerd. Niet zomaar eentje, maar wel een zipline die aan snelheden van 130 kilometer per uur een hommage brengt aan de snelheidspiste waar in de Olympische Spelen van Albertvillen (1992) de ‘Kilomètre Lancé’ werd betwist. Het was op die piste dat Simone Origone in 2006 op ski’s 251,4 kilometer per uur snel ging. We gaan liggend met het aangezicht vooruit over de zipline, een indrukwekkende adrenalinerush. Voor ons middagmaal nemen we dezelfde Varet-lift en in het biologisch bergrestaurant, B.o.B. – Beautiful Organic Break – genieten we niet enkel van een heerlijke en gezonde maaltijd maar ook van een prachtig zicht op de Mont Blanc.
We nemen opnieuw de lift naar Aiguille Rouge en maken ons op voor een wel heel erg lange afdaling, richting Villaroger. Tweeduizend hoogtemeters lager en een rits heerlijk rode piste brengt een reeks stoeltjesliften ons opnieuw naar het epicentrum van het skigebied. Via Col de la Chal verkennen we een heel ander deel van het immense skigebied. We dalen af naar Peisey-Vallandry, nemen de gloednieuwe kabelbaan en bezoeken het bergmuseum aan de top van die kabelbaan. De pistes liggen er perfect bij en ook al is er best veel volk, nooit wordt het ergens onaangenaam druk. Het is heerlijk genieten onder een heerlijk lentezonnetje in een pracht van skigebied. Nog nood aan een culinaire tip? Ga zeker eens langs in ‘Le Sanglier qui fume’. Niet enkel het eten is er excellent, op het terras zijn de uitzichten fenomenaal. ’s Avonds houden we halt aan après-ski bar, La Folie Douce. Het feestje is in volle gang, een dj zweept het talrijke publiek op. Vlakbij La Folie Douce is overigens de start van de afdaling met sleetjes. Ook dat is een aanrader. Net als de ijssculpturen in de iglo. Les Arcs kent zoveel hoogtepunten dat het quasi onmogelijk is ze allemaal op te lijsten. Neem de proef op de som en ga zelf op ontdekking. En doe dat vooral samen met Régis Rolland.
Springen over rijdende treinen
We gaan ervan uit dat je zoveel zin in sneeuw en in Les Arcs hebt gekregen dat je ondertussen de ‘Apocalypse Snow’-films gezien hebt. Dan is een scène uit Apocalypse Snow 3 waarbij een skiër over een rijdende trein springt, je ongetwijfeld bijgebleven. Eindigen doen we met een laatste anekdote van Régis Rolland over die bewuste scène. “We waren in Squaw Valley en daags voordien hadden we die spot met de tunnel en het treinspoor verkend. De aanloop was enorm hoog, zeker acht meter. Ik had het reeds op ski’s geprobeerd en was makkelijk dertig meter ver gevlogen. De cameraman stond opgesteld op de tunnel aan de overkant. We hoorden de trein fluiten en naderen in de tunnel. De eerste skiër ging net iets te laag en passeerde onder de camera. De tweede skiër had te weinig snelheid om met een backflip over de trein te springen. Waar ik stond, kon ik de sprong niet zien, ik zag alleen hoe zijn ski’s het dak van de trein raakten. Ik dacht dat hij dood was. Maar hij viel gewoon naast het treinspoor in de poeder zonder de trein te raken. We hebben echt enorm veel geluk gehad toen. Maar achteraf wou niemand de sprong nog eens proberen.”
Foto’s: Fred Guerdin
Dit verhaal verscheen eerder in Vol.5 van 100% Snow.